 |
| Pirin antik kent |
Öncelikle resimler son derece amatör bir kişi tarafından (ben) ve amatör makine ile çekildiği için harikulade güzelliğin çok az bir kısmını slaytta göreceksiniz bunun için özür dilerim. Ürgüp de peri bacalarını Safranbolu eski Osmanlı dönemi evleri Amasrayı ...vs ülkemizin pek çok yerini gezmiş biri olarak sizi temin ederim ki burası Adıyaman da değil de batıda bir şehirde olsaydı dünyanın en önemli tarihi bölgesi olarak rahatlıkla kabul edilirdi. Yalnız tanıtım eksikliği, ilgisizlik burasının ülkemizin en önemli tarih miraslarından biri olduğu gerçeğini değiştirmeyecektir. Adıyaman şehir merkezine çok yakın hatta şehir içinde (Örenli Mahallesi) kalan olan pirin Antik Kenti’ne ait nekrapol (mezarlık) kazı alanı Halk arasında “Pirin Mağaraları” olarak da bilinen oda mezarlarından oluşan bir şehir. Nekrapol, Kommagene Krallığı için büyük öneme sahip olan tapınaklarının ve tanrılarının mekanı olan Nemrut Dağı’na bakacak şekilde inşa edilmiş. Bulunduğumuz yerden kalkıp Nekropol’deki kazı alanını gezmeye başladığınızda Nekrapol'ün kısa aralıklarla uzanmış parçalardan oluştuğunu göreceksiniz. Her parçaya “galeri” deniliyor. Başkentleri olan Samsat’ın, Adıyaman’ın aynı adlı eski ilçesi Samsat’la birlikte Atatürk Baraj Gölü’nün altında yattığından, aynı acı kaderi bu krallığın diğer bir büyük kenti olan Zeugma’nın da paylaşması insanı gerçekten üzüyor.
M.Ö.I. yüzyılda, şimdiki Adıyaman İl sınırları içerisinde yer alan ve başkenti, bugün Atatürk barajının suyu altında kalan Samosato (Samsat) olan KOMGENE KRALLIĞI kurulmuştur. Bu Krallığı kuran ise anne tarafı Makedonya Kralı Büyük İskender’ e ve baba tarafı Pers Kral V Darius'a akraba olan Mihradetes Kallinikos'tur.Topraklarının bereketli olması dilekleriyle ülkeye Bereket Tanrıçası Kommagene’ nin ismi verilir.Kommagene krallığının 5 büyük kentinden biri olan PERRE antik kenti; Güneydoğu Torosların eteğinde, Anadolu ile Mezopotamya arasında bulunan Adıyaman ili sınırları içerisinde ve Adıyaman ilinin 3 km kuzeydoğusundadır. Perre antik kenti teras yerleşimi olarak kurulmuş olup doğu kesiminde bulunan Palanlı Çayı’ na doğru yerleşim devam etmiştir. Kentin batı kesiminde sur kalıntılarımevcut olup büyük bir kısmı yıkılmış ve dağıtılmıştır. Perre antik kentinin iç kısımlarında kent kalıntılarına yoğun bir şekilde rastlanılmaktadır. Tarihi kent kalıntıları insan faktörü sonucu yeryüzüne çıkartılmış ve antik kentin üzerinde bulunan köy yerleşiminde sıkça kullanılmıştır. Köy yerleşiminin güney-doğu yönünde antik kentin sarnıç alanının çevresinde yoğun bir şekilde mozaik kalıntıları bulunmaktadır; ancak Adıyaman-Malatya şehirlerarası yol güzergahı kent kalıntılarının ve mozaik alanın bulunduğu bölgeden geçirilerek antik kentte büyük bir tahribata yol açmıştır. Antik kentin hamam kalıntılarının büyük kısmı tarihe yenik düşmüş olup sadece su kanalının geçmiş olduğu bir duvar kalıntısı günümüze kadar gelebilmiştir ve köy yerleşiminin doğu tarafında bulunmaktadır.Üzerinden geçen yüksek gerilim hattı derhal kaldırılması gereken nekrapol alanı, antik kentin güney kesiminde 6 km’ lik bir alanı kapsamaktadır. Mezarlık alanındaki ölü gömme şekilleri oda mezar ve lahit mezar şeklindedir. Nekrapol alanında 25 oda mezar ve 300 lahit mezar gün ışığına çıkartılmıştır. 8 Galerisi bulunan kentin mezarlık alanının yapılan kazı çalışmaları sonucunda mezarlık alanından bir çok buluntu ve yazıt çıkartılmıştır. Diğer oda mezarlarda ve lahit mezarlardaki gömülerde ise 7 bronz, 3 cam bilezik, 30 sikke, 6 kandil, 4 küpe, 1 altın küpe , 2 kolye, birçok spatül vb. buluntular çıkartılarak Adıyaman Müzesi’ne sergilenmek üzere teslim edilmiştir.
